Brave new tech world
De technologische vooruitgang gaat met reuzensprongen vooruit. De laatste jaren hebben we fantastische innovatieve technologieën zien opduiken, die ons dagelijks leven en vooral ook ons professioneel leven drastisch hebben veranderd. Thans staat artificiële intelligentie aan de vooravond van een grote doorbraak, dankzij de Chat GPT software, die heel wat mensen de ogen heeft geopend. En ja mensen stellen zich vragen over de toekomst van bepaalde jobs als de technologie verdere evolueert. Platformen zoals Chat GPT kunnen inderdaad bedreigend zijn voor bijvoorbeeld copywriters. Maar dit geldt ook voor ook andere software zoals het instant vertaalprogramma Deepl en voor de avatar-video software van Synthesia.
Onlangs liet Sofie Hens, een vrouwelijke journaliste van de Belgische krant De Standaard, haar eigen foto realistische avatar maken op Synthesia, om daarna de vraag te stellen of haar job als videopresentatrice in gevaar komt. Zij kwam tot de conclusie dat dit niet het geval is, omdat er toch nog altijd een groot verschil is tussen de fysieke en de artificiële versie van de presentator.
Wie de academische literatuur er op napluist, zal ongetwijfeld vallen op de studie over de toekomst van arbeid in de samenleving van Carl Frey en Michael Osborne, beiden verbonden aan de universiteit van Oxford. In hun studie uit 2013 stellen Frey en Osborne dat 47% van de huidige jobs de komende 20 jaar gevaar lopen door robotisering en digitalisering. Andere studies zijn iets minder pessimistisch. De OESO stelde in maart 2018 een rapport voor waarin werd gesteld dat “slechts” 14% van de jobs in de OESO-landen volledig dreigen te worden geautomatiseerd in de nabije toekomst. Dat zelfde rapport stelde echter ook dat de uitvoering van 32% van de jobs significante wijzigingen zal ondergaan door het gebruik van technologie in het arbeidsproces.
Natuurlijk zal de technologie ook heel wat nieuwe jobs opleveren, zodat enkel in de toekomst zal blijken of de technologische revolutie nu voor meer of minder jobs heeft gezorgd. Gelet op de huidige krapte op de arbeidsmarkt is dat vooralsnog niet het geval.
De technologische disruptie op de arbeidsmarkt
Hoewel de onderzoeksresultaten over de impact van de technologische revolutie op onze jobs nog sterk uiteenlopen, zal niemand echter tegenspreken dat er wel degelijk een impact op de arbeidsmarkt zal zijn.
Dit betekent dat ook de overheid zich moet wapenen tegen de gevolgen op de arbeidsmarkt van technologische big bang. Het huidig financieringsmodel van de meeste OESO-landen steunt immers substantieel op de inkomsten uit arbeid.
Indien de technologie jobs zal doen verdwijnen, kan dit een belangrijke impact hebben op de financiering en de uitgaven van de overheid. Maar daarnaast kan er ook een belangrijk verschil ontstaan qua belastingdruk van arbeidsintensieve en arbeidsluwe bedrijven.
Indien jobs verloren gaan, verliest de Staat uiteraard de fiscale en de parafiscale inkomsten die met deze jobs gepaard gaan. En wat meer is, jobverlies zorgt niet enkel voor minder inkomsten voor de sociale zekerheid, maar ook voor verhoogde uitgaven aangezien de Staat alvast minstens tijdelijk voor de mensen die hun job hebben verloren in een vervangingsinkomen moet voorzien onder de vorm van een werkloosheidsuitkering. Jobverlies door de technologische evolutie, kan dus ons verzorgingsmodel onder druk zetten.
De intellectuele eerlijkheid gebiedt echter ook tot enige nuancering, althans wat het fiscaal inkomstenverlies betreft. Vooreerst zullen er naast het jobverlies ook nieuwe jobs ontstaan. Dit is nu reeds het geval met onder andere nieuwe jobs zoals privacy manager en cybersecurity analisten. Het gaat hier dan wel om eerder gespecialiseerde profielen. Daarnaast zullen bedrijven vaak enkel uit kostenoverwegingen jobs door technologie vervangen. Indien werken met technologie goedkoper is dan werken met werknemers, zal dit leiden tot meer bedrijfswinst en deze bedrijfswinst is dan uiteraard ook onderworpen aan vennootschapsbelasting.
Maar indien deze stap wordt gezet moeten we ook rekening houden met de verschillen in belastingdruk tussen bedrijven. In arbeidsintensieve sectoren waar menselijke werkkrachten nog steeds cruciaal zijn, zal de loonkost mee bepalend zijn voor de globale belastingdruk van het bedrijf. Deze belastingdruk zal merkelijk hoger zijn in arbeidsintensieve sectoren dan in arbeidsarme sectoren waar technologie het werk doet. Dit kan ook leiden tot een disruptie in de economie.
Taxing avatars?
Moeten we nu avatars en robots belasting laten betalen? Niet onmiddellijk neen, maar met de onvermijdelijke digitalisering van de economie moeten we ook meer en meer nadenken over het fiscaal systeem van de toekomst. Op termijn zal moeten worden afgestapt van de gedachte dat het inkomen uit arbeid de centrale pijler is waarop de fiscaliteit en de parafiscaliteit moet worden gesteund. Indien jobs de plaats moeten ruimen voor technologie, dan zal de overheid de fiscale focus moeten verleggen van het arbeidsinkomen naar de winst die door menselijke of technologische arbeid wordt gecreëerd. In zekere zin moeten we eigenlijk teruggaan naar het oude Rome waar de Romeinen slaven taxeerden maar niet hun arbeid. Vandaag moeten we er voor gaan zorgen dat ook de moderne slaven – robot is immers het Tsjechische woord voor slaaf – eveneens hun bijdrage leveren aan de financiering van de verzorgingsstaat. Na het internet of things gaan we onvermijdelijk ook naar een taxation of things moeten gaan.
#avatars #metaverse #fiscaliteit #jobs
Wilt u hierover meer weten?
Contacteer ons via infotax@bloom-law.be
