De afgelopen weken kwam de gerechtelijke achterstand in Brussel nogmaals in de actualiteit. Een fiscale zaak die werd ingeleid in 2021 zou pas gepleit kunnen worden in 2040. De gerechtelijke achterstand is nijpend in alle rechtbanken, maar toch het meest precair in Brussel. Als gesproken wordt over oplossingen kijkt men vaak naar bijkomende middelen, personeel en de optimalisatie van de interne processen binnen de rechtbanken zelf. Daarnaast zit bijzonder veel potentieel in een verregaandere digitalisatie, en het gebruik van AI ter ondersteuning van de rechterlijke macht.
Menig juridisch expert heeft ongetwijfeld eens een juridische vraag aan ChatGPT gesteld, om vervolgens tot de vaststelling te komen dat deze chatbot op regelmatige basis juridische nonsens uitkraamt. Een Amerikaanse advocaat heeft zich al moeten verantwoorden omdat hij rechtspraak citeerde die door ChatGPT werd gefabriceerd.[1] Het is o.i. dan ook bijzonder onkies om op vandaag ChatGPT te raadplegen voor juridisch advies, laat staan om een vonnis of arrest te produceren.
Toch is het belangrijk de baby niet met het badwater weg te gooien. Er zijn grote efficiëntiewinsten te boeken bij het gebruik van AI door zowel advocaten als de rechterlijke macht. Het grootste probleem met ChatGPT is terug te vinden in de brondata. Voor haar antwoorden baseert ChatGPT zich op trainingsdata en teksten die niet transparant beschikbaar zijn voor het grote publiek. Als ChatGPT voor bepaalde vragen geen antwoord/voorbeeld kan geven, fabriceert ze de juridische precedenten klaarblijkelijk zelf.
Een betere juridische dataset voor een AI-programma moet de rechtspraak van nationale en (indien relevant) internationale rechtshoven bevatten, geënt zijn op de bestaande uitgebreide juridische databanken en de wetgeving, parlementaire voorbereidingen en vragen. Een juridisch advies dat voortkomt uit deze brondata zou zowel voor advocaten als rechters een enorme efficiëntiewinst opleveren. Aangezien er transparantie zou bestaan omtrent de brondata is het verkregen advies bovendien een pak betrouwbaarder.
Hoewel het de diensten van advocaten of de uitspraken van een rechter allicht nooit zal kunnen vervangen, is het een enorme kosten-en tijdsbesparing voor de rechtszoekende. Zolang de brondata voldoende betrouwbaar is, is er geen enkele reden waarom artificiële intelligentie uit deze data geen solide adviezen zou kunnen produceren.
Hoewel de finale beslissingsbevoegdheid omtrent specifieke feiten in elke individueel dossier het prerogatief van een rechter moet blijven, kan deze bij het uitvoeren van zijn takenpakket via AI beter ondersteund worden. Als de technologie zich aan hetzelfde tempo blijft ontwikkelen zal een ondersteuning door AI alvast dichterbij bljken dan de volgende pleitdatum voor het Hof van Beroep in Brussel.
[1] https://www.nytimes.com/2023/05/27/nyregion/avianca-airline-lawsuit-chatgpt.html?smid=tw-nytimes&smtyp=cur
#metaverse #digitalserviceact #digitalmarketsact
Graag hierover meer informatie?
Contacteer ons via infotax@bloom-law.be
